Cukrzyca to choroba przewlekła, będąca następstwem zaburzeń gospodarki węglowodanowej. Polega na gromadzeniu się we krwi glukozy, która powinna być w zdrowym organizmie przeznaczona do wykorzystania jako źródło energii lub ewentualnie zmagazynowana na później. Czym charakteryzuje się cukrzyca insulinozależna?
Aby jednak doszło do zutylizowania nadmiaru glukozy, organizm potrzebuje odpowiedniej ilości hormonu – insuliny. Wytwarzany jest on w wyspecjalizowanych komórkach trzustki, tzw. komórkach beta wysp Langerhansa.
Typ insulinoniezależny
Około 90% chorych na cukrzycę jest w stanie wytwarzać insulinę, ale powodem ich choroby jest insulinooporność, czyli niewrażliwość tkanek organizmu na działanie tego niezmiernie ważnego hormonu. Mimo że insulina jest wytwarzana to jej ilość jest niewystarczająca. Taki rodzaj cukrzycy to typ II – insulinoniezależny.. Ważnym czynnikiem, zwiększającym ryzyko tego typu cukrzycy jest otyłość.
Cukrzyca insulinozależna
Zdarza się jednak, że trzustka nie może wytwarzać insuliny ze względu na uszkodzenia komórek beta. Łatwo sobie wyobrazić, że wówczas nie ma możliwości, by doszło do obniżenia nadmiernego stężenia glukozy we krwi. Taka sytuacja występuje u około 10% cukrzyków i określa się ją nazwą: cukrzyca insulinozależna, inaczej – cukrzyca typu I. Czasem ten typ cukrzycy nazywa się także młodzieńczą, ponieważ z reguły ujawnia się w pierwszych 20 latach życia, a objawy pojawiają się w ostry sposób – na przestrzeni dni lub tygodni.
Skąd bierze się cukrzyca insulinozależna? Pewne znaczenie mają tu predyspozycje genetyczne, natomiast istotnymi czynnikami spustowymi są także: stres, stosowanie niektórych leków, kontakt z substancjami chemicznymi czy infekcje – głównie wirusowe.
Cukrzyca insulinozależna – objawy
Jak objawia się cukrzyca insulinozależna? Uwagę powinno zwrócić zwiększone oddawanie moczu połączone z nadmiernym pragnieniem. Do tego dochodzi stałe uczucie zmęczenia, pogorszenie koncentracji, postępujące osłabienie organizmu i towarzyszące mu zmniejszenie odporności. Chory nie ma chęci na żaden wysiłek, czy to fizyczny czy intelektualny. Ponadto gwałtownie traci na wadze, choć zachowuje charakterystyczny dla siebie stopień apetytu.
Co zrobić, gdy zauważymy u siebie takie objawy? Przede wszystkim należy udać się na badania (na czczo!) stężenia glukozy we krwi – można to zrobić w każdym laboratorium, a ponadto większość lekarzy rodzinnych bez problemu wypisuje odpowiednie skierowanie w celu diagnostyki. Ponadto warto wykonać badanie moczu na obecność glukozy. Na dalszym etapie rozpoznania choroby dodatkowo wykonuje się badania poziomu hemoglobiny glikozylowanej, stężenia białka oraz ciał ketonowych.
Cukrzyca insulinozależna – leczenie
Leczenie cukrzycy insulinozależnej opiera się na stosowaniu insuliny, którą chorzy muszą sami sobie wstrzykiwać. Niestety – to jedyna droga podaży tego hormonu, gdyż w żołądku zostałaby strawiona i nie miałaby działania terapeutycznego.
O czym jeszcze musi pamiętać chory? Przede wszystkim cukrzyca insulinozależna wymaga stosowania odpowiedniej diety online opartą na węglowodanach złożonych, zawierającą niedużą ilość kwasów tłuszczowych pochodzenia zwierzęcego. Do tego warto włączyć ćwiczenia fizyczne – zwiększają wrażliwość mięśni na działanie insuliny. Cukrzycy powinni także dbać o higienę stóp oraz układu moczowo-płciowego, a także pamiętać o corocznym badaniu wzroku.
Warto być w regularnym kontakcie z diabetologiem. Z cukrzycą naprawdę można normalnie żyć, trzeba tylko znać i przestrzegać podstawowe zalecenia medyczne.
Źródło:
Polskie Towarzystwo Diabetologiczne: Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę. Diabetologia Praktyczna. 2017, t. 3.
American Diabetes Association. Standards of Medical Care in Diabetes. Diabetes Care 2014; 37 (supl. 1): 14–90.
Artykuł został opracowany we współpracy z firmą Hand-Prod Sp. z o.o.