Cukrzyca – kiedy mierzyć poziom cukru?

Częstotliwość wykonywania pomiarów glikemii zależy od: typu cukrzycy, rodzaju i sposobu przyjmowania leków oraz przestrzegania przez chorego zaleceń dietetycznych i diety online. Czy wiesz, kiedy mierzyć poziom cukru u chorych na cukrzycę, i dlaczego „tak często jak to możliwe” nie jest prawidłową odpowiedzią?

Niebezpieczne powikłania cukrzycy

Definicja cukrzycy wg ADA (American Diabetes Association) obejmuje grupę chorób metabolicznych wynikających z deficytu wydzielanej insuliny i podkreśla związane z nią powikłania. Systematyczny pomiar glikemii zapobiega wahaniom poziomu cukru, które mają negatywne skutki zdrowotne. Długotrwała hipo- lub hiperglikemia może doprowadzić do nieodwracalnych zmian w układzie nerwowym, krwionośnym oraz w wielu narządach. Regularne pomiary glikemii u chorych na cukrzycę są niezbędne, nie tylko ze względu na możliwość jednorazowego spadku/wzrostu poziomu cukru, ale właśnie z powodu owych długotrwałych, nieprawidłowych wartości.

Cukrzyca a dobowy profil glikemii

Dobowy profil glikemii wykonuje się, by korygować dawki insuliny oraz w celach diagnostycznych. Kilka razy w ciągu doby przeprowadza się pomiar, na podstawie którego można określić dobowe wahania poziomu cukru we krwi. U osób z cukrzycą typu 2 nieleczonych insuliną badanie wykonuje się zwykle raz w miesiącu, a u osób z cukrzycą typu 1 i typu 2 leczonych insuliną pomiar powinien być wykonywany przynajmniej raz w tygodniu. Dzięki urządzeniom do pomiaru glikemii HAND-PROD badanie to jest szybkie i bezbolesne.

Kiedy mierzyć poziom cukru? Dobowy profil glikemii

• rano na czczo,
• przed każdym głównym posiłkiem,
• 2 godziny po każdym głównym posiłku,
• przed snem,
• o godzinie 24:00,
• nocą w godzinach 2:00-4:00.

Jak często chory powinien sprawdzać glikemię?

W opracowaniu Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę 2018, przygotowanym przez Polskie Towarzystwo Diabetologiczne (PTD), określone zostały wytyczne wskazujące, kiedy mierzyć poziom cukru u cukrzyków.

• Pacjenci leczeni dietą powinni wykonywać skrócony profil glikemii raz w miesiącu na czczo oraz 1-2 godziny po każdym głównym posiłku, a także raz w tygodniu dodatkowy pomiar o różnych porach dnia.
• U pacjentów stosujących doustne leki przeciwcukrzycowe oraz leki z grupy analogów GLP pomiar cukru wykonuje się codziennie: jedno badanie o różnych porach dnia oraz raz w tygodniu skrócony profil glikemii na czczo i 1-2 godziny po głównych posiłkach.
• Osoby chore na cukrzycę typu 2 leczone stałymi dawkami insuliny powinny każdego dnia wykonywać 1 lub 2 pomiary, raz w tygodniu skrócony profil glikemii, a raz w miesiącu pełny dobowy profil według zasad opisanych powyżej.
• Pacjenci wymagający leczenia wielokrotnymi wstrzyknięciami insuliny lub mający osobistą pompę insulinową do ciągłego podskórnego wlewu insuliny muszą codziennie wykonywać dobowy profil glikemii rano na czczo, przed posiłkiem i do 2 godzin po  posiłku oraz przed snem. Częstość i pory dodatkowych oznaczeń dobierane są indywidualnie.

Kiedy mierzyć poziom cukru we krwi u osób bez zdiagnozowanej cukrzycy?

Szacuje się, że aż milion chorych nie wie o tym, że ma cukrzycę. Symptomami, które powinny zaniepokoić i zmobilizować do pomiaru glikemii, są: zwiększone pragnienie i zwiększona ilość oddawanego moczu, nagły i niewyjaśniony spadek lub wzrost wagi, długotrwałe zmęczenie i wahania nastroju, częste grzybice oraz inne problemy skórne. Badanie cukru we krwi u osób, u których podejrzewa się cukrzycę, powinno być przeprowadzone jak najwcześniej, gdyż długotrwale utrzymujące się niewłaściwe poziomy glikemii mogą doprowadzić do nieodwracalnych zmian w organizmie.

Źródła:

1. Andrzej Nowakowski, „Zasady leczenia cukrzycy typu 2”, Medycyna Rodzinna 3/1999, s. 7-11, http://www.czytelniamedyczna.pl/594,zasady-leczenia-cukrzycy-typu-2.html.
2. Diabetologia Kliniczna 2018, tom 4, suplement A, Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę, 2018.
3. Marek Derkacz, „Jak często chorzy na cukrzycę powinni mierzyć sobie poziom cukru we krwi?”, medexpress.pl, http://www.medexpress.pl/blog/jak-czesto-chorzy-na-cukrzyce-powinni-mierzyc-sobie-poziom-cukru-we-krwi/13584/.
4. Redakcja nazdrowie.pl, „Cukrzyca pod kontrolą”,  https://nazdrowie.pl/artykul/diabetologia/cukrzyca-pod-kontrola/.

Drukuj