Magnez – czy jego niedobór to tylko bolesne skurcze mięśni?

Magnez ma ogromne znaczenie dla zachowania równowagi organizmu, a jego działanie przeciwskurczowe jest tylko jednym z wielu. Minerał ten jest czwartym pierwiastkiem pod względem ilości w organizmie. Bez magnezu życie nie byłoby możliwe.

Magnez ważniejszy niż myślisz

Większość osób wie, że magnez pomaga na skurcze mięśni i działa uspokajająco na układ nerwowy, to jednak zaledwie kropla w morzu jego działań. Magnez bierze udział w około 300 procesach enzymatycznych, katalizuje wiele reakcji przemiany węglowodanowej, białkowej i tłuszczowej, jest potrzebny w procesie glikolizy, przemian kwasów trikarboksylowych, beta-oksydacji kwasów tłuszczowych, homeostazie wapnia, hydroksylacji witaminy D, a także reguluje stężenie glukozy we krwi, co ma kluczowe znaczenie dla diabetyków.

Hipomagnezemia a zespół metaboliczny

Większość magnezu w organizmie zmagazynowana jest wewnątrz komórek, zwłaszcza w układzie kostnym, w mięśniach szkieletowych i tkankach miękkich, a tylko 1% całego magnezu stanowi zewnątrzkomórkowy, znajdujący się w surowicy krwi. W przypadku deficytu magnezu to właśnie ten zgromadzony w komórkach uwalniany zostaje do krwi, dlatego realne niedobory nie jest łatwo wykryć, ponieważ organizm stara się utrzymywać jego stały poziom we krwi posiłkując się zgromadzonymi zapasami. Problem powstaje, gdy zapasy wewnątrzkomórkowe ulegają znacznemu wyczerpaniu i dochodzi do hipomagnezemii.

Niedobór magnezu wewnątrzkomórkowego prowadzi do zaburzeń wydzielania insuliny i zwiększenia zespołu metabolicznego, upośledzenia tolerancji glukozy oraz rozwoju cukrzycy. Obniża wrażliwość narządów na działanie insuliny, wpływa na rozwój ogólnoustrojowego stanu zapalnego, zaburza prawidłową pracę enzymów, zmniejsza ilość oraz aktywność receptorów insulinowych i może upośledzać funkcję transporterów glukozy.

Magnez ma więc wpływ zarówno na insulinooporność tkanek i rozwój cukrzycy typu 2, jak i na wyrównanie cukrzycy u osób już chorujących. Stwierdzono też, że starsze osoby chorujące na cukrzycę są znacznie bardziej narażone na hipomagnezemię.

Do kontroli glikemii polecamy glukometr VivaChek Ino który będzie też przydatnym wsparciem do rozsądnego planowania diety.

Jak uzupełniać niedobory magnezu?

Na szczęście regulowanie poziomu magnezu i uzupełnienie niedoborów nie jest trudne nawet dla osób stosujących specjalne diety. Właściwie zbilansowane posiłki powinny pokryć całkowite zapotrzebowanie na ten minerał, które dla dorosłych wynosi 300-400 mg w ciągu doby, a u diabetyków, osób aktywnych fizycznie czy będących pod wpływem stresu zapotrzebowanie może być zwiększone o ok. 100 mg na dobę. Spożywanie dużej ilości warzyw oraz produktów pełnoziarnistych, a także ograniczenie tłuszczów nasyconych, w zupełności zaspokaja to zapotrzebowanie i nie ma potrzeby dodatkowej suplementacji.

Zawartość magnezu w 100 g produktu, przykłady:

Pestki dyni – 540 mg
Otręby pszenne – 490 mg
Zarodki pszenne – 340 mg
Migdały – 269 mg
Kasza gryczana – 218 mg
Soja – 216 mg
Biała fasola – 169 mg
Otręby owsiane – 129 mg
Ryż brązowy – 110 mg
Chleb graham – 62 mg
Brokuły – 23 mg

Układając racjonalną dietę diabetyk musi pamiętać o indeksie glikemicznym produktów. Owoce mogą być bardzo dobrym źródłem magnezu, jednak ze względu na wysoki IG niestety nie powinny być spożywane w nadmiarze.

Źródła:

Kunachowicz H., Nadolna I., Przygoda B., Iwanow K.: Tabele składu i wartości odżywczej żywności, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2005, s. 66-84;
Beata Przygoda, Magnez, portal mp.pl dla pacjentów (06.09.2012)
Maria Iskra, Beata Krasińska, Andrzej Tykarski, Magnez — rola fizjologiczna, znaczenie kliniczne niedoboru w nadciśnieniu tętniczym i jego powikłaniach oraz możliwości uzupełniania w organizmie człowieka, „Nadciśnienie tętnicze” 2013, tom 17, nr 6, s. 447-459;
Mikołaj Kopeć, Daniel Głąbowski, Krystian Awgul, Andrzej Pawlik, Niedobór magnezu w cukrzycy typu 2, „Farmacja współczesna”, 2017; 10 s. 111-114;
Halina Szymczyk, Magnez – pierwiastek niezbędny do prawidłowego funkcjonowania organizmu, „Farmacja współczesna” 2016; 9 s. 217-223;