W jaki sposób pielęgnować skórę diabetyka, aby zapobiec powstaniu stopy cukrzycowej?

Stopa cukrzycowa jest jednym z bardzo nieprzyjemnych, późnych powikłań cukrzycy. Ze względu na uszkodzenie naczyń krwionośnych w kończynach dochodzi do trwałych i przeważnie nieodwracalnych zmian. Na chorej nodze tworzą się owrzodzenia, stany ropne i trudno gojące się rany. Zaawansowany zespół stopy cukrzycowej stanowi zagrożenie dla życia, a niejednokrotnie jedynym wyjściem jest amputacja kończyny.

Wyrównanie cukrzycy to początek

Najważniejszym elementem zapobiegania rozwojowi stopy cukrzycowej jest kontrola glikemii glukometrem z możliwością długoterminowej analizy, np. Viva Chek Ino Smart. Urządzenie nie tylko zapewnia dokładne wyniki, ale również daje możliwość tworzenia długoterminowych prognoz, które ułatwiają kontrolę w dłuższym okresie, co z kolei przekłada się na lepsze wyniki badań hemoglobiny glikowanej HbA1c.

Mimo iż kontrola glikemii jest tu podstawą, nie można zapominać również o innych elementach profilaktyki, zwłaszcza o higienie oraz pielęgnacji. Uszkodzenia naczyń krwionośnych i nerwów sprawiają, że skóra jest nieodżywiona, sucha, łuszczy się i obumiera; ma tendencję do pękania, zranienia nie chcą się goić; może dochodzić do niebezpiecznych zakażeń.

Higiena i pielęgnacja skóry diabetyka

Problemy skórne występują u wielu diabetyków. Wspominaliśmy o tym w artykule o objawach skórnych cukrzycy. Higiena i pielęgnacja skóry stanowią bardzo ważny element zapobiegania niepokojącym zmianom. Diabetycy muszą pamiętać o regularnym i dokładnym myciu ciała oraz złuszczaniu starego naskórka. Przydatne są gąbki do mycia z szorstką powierzchnią, które łagodnie, ale skutecznie złuszczają naskórek. Nie należy jednak używać akcesoriów stwarzających ryzyko zranienia, gdyż rany u diabetyka trudno się goją. Z tego względu niepolecane są pumeksy, tarki czy mocno złuszczające peelingi.

Wysuszona skóra łatwiej pęka i jest bardziej podatna na infekcje, dlatego diabetycy muszą dbać o regularne nawilżanie skóry nawet kilka razy dziennie. Koniecznie po umyciu oraz dodatkowo w razie potrzeby. Zwykłe kremy nawilżające mogą być mało skuteczne, dlatego polecane są kremy do skóry przesuszonej oraz dermokosmetyki pomagające utrzymać odpowiednie nawilżenie skóry, np. emolienty występujące w różnych postaciach: kremów, balsamów, żeli, szamponów itp.

Unikanie przesuszania skóry oraz zakażeń

Pielęgnacja skóry to nie tylko jej mycie i nawilżanie, to również unikanie czynników mogących powodować nadmierne jej wysuszanie, pękanie oraz wnikanie zakażeń grzybiczych. Z tego względu niepolecane są kąpiele na basenie z chlorowaną wodą. Pływanie w basenie nie jest zakazane, ale po zakończonej aktywności należy dobrze się spłukać, porządnie wytrzeć się do sucha, a następnie nanieść na skórę nawilżający kosmetyk. Na basenach ryzyko zakażeń grzybiczych zwiększa się, dlatego po wyjściu z wody należy zawsze nosić ochronne obuwie.

Również nadmierne opalanie się bez ochrony wysusza skórę i powoduje jej pękanie, dlatego przed planowanym wyjściem w słoneczne dni koniecznie należy zadbać o odpowiednią ochronę skóry.

Wszelkie zranienia, otarcia, miejsca przebarwione i wyglądające podejrzanie warto na bieżąco opatrywać i leczyć, a jeżeli na skórze pojawią się niepokojące zmiany, należy skonsultować się z dermatologiem. Dodatkowo polecamy zadbać o dobre obuwie, by na stopach nie tworzyły się pęcherze i otarcia.

Źródła:

1. Małgorzata Koziarska-Rościszewska, Wczesna diagnostyka neuropatii cukrzycowej i prewencja amputacji kończyn dolnych, u chorych na cukrzycę, w warunkach praktyki lekarza POZ, ze szczególnym uwzględnieniem monofilamentu nylonowego (Semmes-Weinstein) 5.07/10, Borgis –  Medycyna Rodzinna 3-4/2001, 148-154.
2. Ewa Szmaj, Katarzyna Martela, Dietetyczne i kosmetyczne metody wspomagania terapii cukrzycy typu 2, Borgis – Postępy Fitoterapii 3/2016, 232-240.
3. Przemysław Witek, Barbara Katra, Stopa cukrzycowa, portal internetowy mp.pl dla pacjentów.