Cukrzyca a aktywność fizyczna seniorów. Jak ją zaplanować? Czy w ogóle aktywność fizyczna seniorów z cukrzycą powinna być czymś, na czym należy się skupiać?
Cukrzyca u seniorów
Cukrzyca to choroba związana z zaburzeniami gospodarki węglowodanowej. Dzieli się na dwa główne rodzaje. Typ I tej choroby związany jest z niedoborem insuliny lub jej brakiem. Zwykle jest to spowodowane niedomaganiem wytwarzających insulinę wysp trzustkowych beta. Cukrzyca typu II powiązana jest z insulinoopornością, czyli niewrażliwością tkanek na insulinę, której zwykle w tym typie cukrzycy w organizmie jest pod dostatkiem, a nawet zbyt dużo.
Częstość występowania cukrzycy w populacji powyżej 65. roku życia sięga aż 25-30%. Późne rozpoznanie choroby często spowodowane jest faktem, że u starszych osób hiperglikemia (zbyt wysokie stężenie glukozy we krwi) jest słabiej odczuwalna niż u młodszych. Na szczęście każdy z pacjentów, niezależnie od wieku może korzystać z udogodnienia, jakim są glukometry. Te niewielkie urządzenia pozwalają kontrolować w dowolnej chwili wartość glikemii we krwi. Specjalnie dostosowane, idealne dla seniorów są glukometry VivaChek™Ino. Mają duży i czytelny wyświetlacz, a do tego bardzo łatwy, a jednocześnie precyzyjny sposób pomiaru.
Aktywność fizyczna seniorów z cukrzycą – jak ją zaplanować?
Aktywność fizyczna seniorów z cukrzycą opiera się na podobnych zasadach, jak u każdej innej grupy chorych na to schorzenie. Ze względu na wielokierunkowe korzyści, jakie daje wysiłek fizyczny, wręcz musi on stać się częścią terapii chorego. Aby pacjent mógł jak najlepiej wykorzystać dobrodziejstwa sportu, powinien podejmować go regularnie, co najmniej co 2-3 dni w stopniu umiarkowanym, a najlepiej niemal codziennie. Co oznacza stopień umiarkowany aktywności? O to często pytają pacjenci z każdej grupy wiekowej.
Oblicz BMI – kalkulator BMI
Cóż, ogólne zalecenia mówią, że wysiłek należy dostosować do możliwości. W praktyce oznacza to, że ćwiczący pacjent powinien odczuwać lekko przyspieszone tętno, ale nie doprowadzać do utrudnionego wdechu, tzw. zadyszki. Istotne jest kilka minut wstępnej rozgrzewki przed właściwym treningiem oraz zakończenie go kilkoma minutami ćwiczeń rozciągających, uspokajających organizm.
Wysiłek fizyczny u cukrzyków wiąże się z kilkoma kwestiami, o których należy każdorazowo pamiętać. Aktywność fizyczna zwiększa ryzyko hipoglikemii, dlatego zawsze przed treningiem trzeba zbadać stężenie glukozy we krwi. Przed planowanym treningiem warto też rozważyć zmniejszenie dawki insuliny o 30-50% lub redukcję przepływu w pompie insulinowej o 20-80%. Przy utrzymujących się nieprawidłowych wartościach stężenia glukozy we krwi (np. powyżej 250 mg/dl w przypadku cukrzycy typu I i powyżej 300 mg/dl w cukrzycy typu II) należy niestety rozważyć ograniczenie czy zaniechanie wysiłku przynajmniej na jakiś czas.
Jaką formę aktywności wybrać?
Najlepszą formą wysiłku w grupie seniorów chorych na cukrzycę jest szybki spacer wykonywany 3-5 razy w tygodniu (razem około 150 minut w tygodniu). Warto także rozważyć nordic walking w takim samym zakresie czasu. W przypadku współwystępowania powikłań takich jak: retinopatia, neuropatia, nefropatia, ryzyko niedokrwienia mięśnia sercowego – wysiłek może mieć niekorzystny wpływ na zdrowie i musi być ściśle omówiony z lekarzem prowadzącym. Do tego trening zbyt intensywny i/lub wykonywany na dużej wysokości n.p.m. może grozić kwasicą ketonową i śpiączką. Takie fakty mogą wystraszyć potencjalnego amatora sportu chorującego na cukrzycę. Jednak mimo tego, że diabetycy wymagają dodatkowej edukacji i kontroli w związku z uprawianymi sportami, to jak najbardziej warto ich do nich zachęcać.
Źródła:
Guidelines on the management of diabetic patients. A position of Diabetes Poland. Clin Diabet 2017; 6, Suppl. A: A1–A80.