Kobiety są bardziej narażone na cukrzycę i jej powikłania – prawda czy mit?

Według raportu GUS, w Polsce wśród osób ze zdiagnozowaną cukrzycą przeważają kobiety. Stanowią one blisko 56% osób z cukrzycą. Patrząc na dane statystyczne, można odnieść wrażenie, że kobiety są bardziej narażone na wystąpienie cukrzycy. Nie jest to jednak spowodowane ich podatnością na cukrzycę, a długością ich życia. Kobiety statystycznie żyją dłużej niż mężczyźni. W przypadku cukrzycy, różnice ze względu na płeć można zaobserwować w jej przebiegu oraz występujących powikłaniach.

Czynniki ryzyka rozwoju cukrzycy typu II

Do czynników zwiększających ryzyko wystąpienia cukrzycy typu II zalicza się:

• nadwagę i otyłość BMI >25,
• wiek powyżej 45 roku życia,
• brak lub niską aktywność fizyczną,
• obciążający wywiad rodzinny – występowanie cukrzycy u innych członków rodziny,
• współistnienie zaburzeń metabolicznych (nadciśnienie, wysoki poziom cholesterolu),
• przebytą cukrzycę ciążową.

Spośród wymienionych czynników jedynie ostatni dotyczy konkretnej grupy kobiet. Pozostałe wymienione czynniki ryzyka występują niezależnie od płci. Stąd stwierdzenie, że kobiety są bardziej narażone na cukrzycę jest nieprawidłowe. Zgodnie z danymi GUS, stale wzrasta ilość mężczyzn z otyłością i nadwagą, co może prowadzić do znacznego wzrostu ilości mężczyzn cierpiących na cukrzycę oraz ich odsetek wśród diabetyków.

Czy u kobiet z cukrzycą częściej występują powikłania?

Zapobieganie powikłaniom cukrzycy jest ściśle związane z kontrolą glikemii oraz podjętym leczeniem. Brak kontroli glikemii oraz pomijanie dawek leków lub insuliny, będzie wiązało się ze zwiększeniem ryzyka wystąpienia powikłań niezależnie od płci. Zarówno kobiety, jak i mężczyźni z cukrzycą muszą regularnie kontrolować stężenia cukru we krwi, by odpowiednio dobierać dawki leków oraz zmniejszyć ryzyko ciężkich powikłań. Regularną kontrolę glikemii ułatwi odpowiednio dobrany glukometr. Np. glukometr VivaChek™Ino, który wyróżnia się nowoczesnym wyglądem i dokładnością pomiarów. Otrzymane wyniki można w prosty sposób przenieść na komputer i udostępnić lekarzowi prowadzącemu.

Różnice między kobietami a mężczyznami zauważalne są w rodzajach powikłań cukrzycy. O ile przyczyny ich powstawania są takie same, to część z nich będzie miało odmienny przebieg. W przypadku kobiet z cukrzycą znacząco, bo aż o 50%, wzrasta ryzyko chorób układu sercowo-naczyniowego, w porównaniu z mężczyznami z cukrzycą. W przypadku zdrowych osób, to właśnie mężczyźni są bardziej narażeni na choroby układu krążenia. Naczynia krwionośne kobiet szybciej ulegają uszkodzeniu w wyniku hiperglikemii. Jednocześnie u kobiet z cukrzycą choroba niedokrwienna serca ma inny obraz kliniczny, przez co profilaktyka oraz leczenie mogą być wdrożone zbyt późno.

W przypadku mężczyzn, płeć jest predyspozycją do chorób układu krążenia. Jednak jednoczesne występowanie cukrzycy u mężczyzn nie wpływa na dodatkowe zwiększenie ryzyka rozwoju chorób układu sercowo-naczyniowego. U mężczyzn cukrzyca może być jedną z przyczyn problemów z potencją, a także z płodnością, a wysoka glikemia może wpływać na obniżenie ich libido. Jednocześnie unormowanie glikemii może zmniejszyć problemy z potencją. W przypadku mężczyzn z cukrzycą typu I bardzo często diagnozowana jest bezpłodność.

Profilaktyka cukrzycy

Działania profilaktyczne przeciwko cukrzycy nie są rozróżniane ze względu na płeć. Podstawą profilaktyki, zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn jest zbilansowana dieta oparta o produkty o niskim indeksie glikemicznym, dbałość o utrzymanie prawidłowej masy ciała oraz regularna aktywność fizyczna. Połączenie tych trzech aspektów z edukacją pozwoli na skuteczne obniżenie ryzyka wystąpienia cukrzycy.
Należy również pamiętać o regularnych badaniach. Osoby po 45 roku życia powinny co 3 lata wykonywać badania w kierunku cukrzycy. Osoby, u których występują pozostałe czynniki ryzyka rozwoju cukrzycy badanie powinny powtarzać te badania co roku.

W związku ze stale rosnącą ilością osób z cukrzycą, kluczową kwestią jest ogólnodostępna edukacja z zakresu profilaktyki oraz czynników ryzyka.

Literatura:

1. Zalecenia kliniczne dotyczaące postępowania u chorych na cukrzycę 2018. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego, Diabetologia Praktyczna 2018, tom 4, nr 1.
2. Kobieta i mężczyzna – czy cukrzyca ma płeć? Światowy Dzień Walki z Cukrzycą 2017
3. Tatoń J., Czech A.: Diabetologia. Wydanie Lekarskie PZWL. Warszawa 2001, Tom I i II.
4. LeBlanc E. et all. Reproductive history and risk of type 2 diabetes mellitus in postmenopausal women: Findings from the Women’s Health Initiative. Menopause. 2017 Jan; 24(1): 64–72.

Drukuj