Zatrucie i infekcje pokarmowe. Jak wpływają na cukrzycę i zapotrzebowanie na insulinę?

Infekcje, którym towarzyszą wymioty, biegunka oraz wzmożone wydalanie moczu zaburzają bilans płynów w organizmie i mogą prowadzić do stanów, w których glikemia będzie większa lub mniejsza od docelowej. W sytuacji zatrucia pokarmowego lub infekcji układu pokarmowego, priorytetem dla diabetyka jest zapobieganie odwodnieniu, kwasicy ketonowej lub hipoglikemii.

Każda choroba utrudnia kontrolowanie cukrzycy

Cukrzyca wpływa na cały organizm, ale również stan organizmu oddziałuje – bezpośrednio lub pośrednio – na glikemię. Na przykład infekcje z gorączką i odwodnieniem mogą powodować trudności z ustabilizowaniem cukrów. Zatrucia pokarmowe zaburzają gospodarkę wodno-elektrolitową oraz węglowodanową, a w skrajnych sytuacjach doprowadzają do niebezpiecznych wahań glikemii.

Podczas choroby istotna jest częsta kontrola glikemii. Glukometr VivaChek Ino zapewnia dokładne i stabilne wyniki, nawet gdy pacjent jest chory. Nieraz zdarza się, że ciężkiej infekcji towarzyszy zmiana wartości hematokrytu, a to może fałszować wyniki badania. We wskazanym glukometrze poziom hematokrytu nie wpływa na pomiar.

Nie każde zatrucie pokarmowe i infekcja wymaga leczenia szpitalnego lub kontroli u diabetologa, ale pacjent powinien mieć świadomość, kiedy należy zgłosić się do szpitala, poradni albo dietetyka.

Jak infekcja pokarmowa wpływa na zapotrzebowanie na insulinę?

Nudności i wymioty są objawami związanymi z różnymi chorobami lub zatruciami pokarmowymi. Podczas choroby apetyt jest mniejszy, a to oznacza mniej pokarmów i węglowodanów, zatem glikemia może być niższa, a zapotrzebowanie na insulinę mniejsze. Łatwo wtedy o przedawkowanie insuliny i hipoglikemię.

Jednak gorączka oraz wzmożone wydalanie wody sprawiają, że stężenie glukozy we krwi się podnosi i –  ze względu na większe zagęszczenie krwi – może sięgać nawet 220 mg/dl. W czasie gorączki zapotrzebowanie na insulinę wzrasta o 25-50%. Z powodu niedoboru insuliny może wystąpić zwiększone ryzyko kwasicy ketonowej, dlatego oprócz pomiaru glikemii ważne jest również mierzenie związków ketonowych we krwi.

Dowiedz się więcej o kwasicy ketonowej

Gorączka z nudnościami i wymiotami może równoważyć poziom glikemii, co sprawi, że dobowa dawka insuliny się nie zmieni lub zmieni tylko nieznacznie. Kontrola glikemii w chorobie może być kłopotliwa, ze względu na różny wpływ infekcji na stężenie cukru.

Nudności i wymioty w cukrzycy – zalecenia

W przypadku lekkiego zatrucia pokarmowego lub infekcji z wymiotami i biegunką apetyt jest ograniczony, dlatego posiłki powinny zawierać węglowodany, które zmniejszą ryzyko hipoglikemii i dostarczą energii. Pamiętaj, że hipoglikemia sama w sobie może być przyczyną wymiotów, dlatego w pierwszej kolejności postępowanie polega na niedopuszczeniu do spadku poziomu glikemii.

Płyny trzeba pić często, ale małymi porcjami (jednorazowe wypicie dużej ilości płynu może zwiększać wymioty). W przypadku obfitych wymiotów i biegunki, oprócz zwykłej wody, warto sięgnąć po specjalne płyny nawadniające, zawierające cukier i minerały zapobiegające zaburzeniom elektrolitowym.

Glikemię należy monitorować na bieżąco przed każdym posiłkiem, a jeżeli zajdzie taka potrzeba, również między nimi. Dawki leku powinny być dopasowane do poziomu glikemii.

Zatrucie lub chorobę leczy się, przyjmując odpowiednie leki. Jeżeli wymioty, biegunka i bóle brzucha utrzymują się przez dłuższy czas, a ustabilizowanie poziomu glikemii jest niemożliwe lub utrudnione, skonsultuj się z lekarzem. W niektórych przypadkach może być konieczna kilkudniowa hospitalizacja.

Źródła:

1. Mgr pielęgniarstwa Teresa Benbenek-Klupa, Zatrucie pokarmowe w podróży i cukrzyca – o co pacjent może zapytać diabetologa?, portal internetowy mp.pl insulinoterapia.
2. Dr hab. n. med. Piotr Kopiński, Nudności i wymioty, portal internetowy mp.pl dla pacjentów.

Drukuj