W cukrzycy typu I insulinoterapia jest podstawą leczenia, podczas gdy w cukrzycy typu II kurację najczęściej zaczyna się od ustawienia diety oraz przyjmowania doustnych leków regulujących poziom cukru, a insulinoterapię włącza się dopiero w zaawansowanej chorobie, gdy dochodzi do dysfunkcji komórki β. Poznaj zasady insulinoterapii.
Leczenie insuliną – kiedy i dla kogo?
Cukrzyca to choroba postępująca, której rozwój można ograniczać, stosując odpowiednie leczenie. W przebiegu cukrzycy typu II z biegiem czasu dochodzi do osłabienia możliwości wydzielniczych trzustki i pogłębienia niedoboru insuliny, a wtedy konieczna jest np. intensywna insulinoterapia. Zasady leczenia oraz to, kiedy ten moment nastąpi, zależą od wielu czynników: kondycji organizmu, prawidłowości terapii, rodzaju stosowanych leków i przestrzegania zasad dietetycznych.
Insulinoterapia – zasady i kryteria
Gdy wskaźnik wyrównania cukrzycy (poziom hemoglobiny glikowanej HbA1c) przekracza 7% lub 8%, należy rozpocząć insulinoterapię. Średni czas przejścia z leków doustnych na insulinę to 5-6 lat od rozpoznania choroby. U pacjentów, u których doszło do późnego wykrycia, stężenie glukozy jest powyżej 300mg/dl, a chorzy odczuwają objawy przewlekłej hiperglikemii, może okazać się konieczne natychmiastowe rozpoczęcie leczenia insuliną.
Rodzaje insulinoterapii
- Insulinoterapia intensywna (IIT) – zasady leczenia są dość proste. Realizowana jest w każdym typie cukrzycy i ma za zadanie jak najdokładniejsze odwzorowywanie naturalnego cyklu wydzielania insuliny. Wykorzystuje się dwa rodzaje insulin: insulinę o przedłużonym działaniu lub analog długodziałający oraz insuliny krótkodziałające do posiłków w stałych dawkach. Konieczny jest regularny tryb życia i posiłki zbliżone ilością WW i WBT. Ten rodzaj daje gorsze wyrównanie niż intensywna funkcjonalna insulinoterapia (FIT), ale nie wymaga samodzielnego dostosowywania dawek insuliny.
- Insulinoterapia czynnościowa – rozwinięcie intensywnej insulinoterapii polegające na modyfikacji dawki w zależności od pory dnia, posiłku i aktywności fizycznej. Stosuje się tylko insulinę krótkodziałającą, najczęściej analog insuliny. Pacjent przyjmuje insulinę przed, w trakcie lub po posiłku w celu zniwelowania hiperglikemii poposiłkowej.
- Insulinoterapia prosta – leczenie skojarzone polegające na podawaniu insuliny bazowej i leków doustnych. Stosuje się je w ramach intensyfikacji leczenia cukrzycy typu II jako model przejściowy.
- Insulinoterapia konwencjonalna (złożona) – polega na podawaniu mieszanek insulinowych standardowych/analogowych 2x dziennie lub 2x dziennie + insulinę krótkodziałającą/analog szybkodziałający. Ze względu na małą ilość wstrzyknięć zalecana jest przede wszystkim osobom starszym i niepełnosprawnym oraz takim, u których szacowany czas przeżycia jest krótki. Nie zawsze udaje się osiągnąć odpowiedni stopień wyrównania cukrzycy, jednak w tym przypadku nie jest to najważniejszy cel. Insulinoterapia konwencjonalna jest łatwa do wprowadzenia.
Wskazania do czasowego leczenia insuliną
Insulinoterapia nie zawsze wiąże się z przyjmowaniem leku dożywotnio. Istnieją sytuacje, w których stosuje się czasowe, krótkotrwałe leczenie hormonem: udar mózgu, zawał serca, niektóre zabiegi operacyjne, niedobory insuliny związane z urazem, infekcją lub przyjmowaniem leków steroidowych, cukrzyca ciążowa.
Bez względu na to, czy leczenie insuliną jest czasowe, czy stałe, niezbędny jest dobry glukometr. Polecamy system do pomiaru glikemii evercare® genius, który jest prosty w obsłudze, a jednocześnie ma wszystkie zaawansowane funkcje, jakich pacjent i jego lekarz oczekują po dobrym glukometrze.
Źródła:
- Głodzik W., Intensywna insulinoterapia – jak dobrze naśladować naturę, Medycyna Praktyczna dla lekarzy, https://www.mp.pl/insulinoterapia/insulinoterapia_w_praktyce/modele_insulinoterapii/103663,intensywna-insulinoterapia-jak-dobrze-nasladowac-nature.
- Ohkubo Y., Kishikawa H., Araki E., Intensywna terapia insuliną a zahamowanie przewlekłych powikłań mikroangiopatycznych cukrzycy typu 2.
- Siomkajło M., Kuliczkowska-Płaksej J., Insulinoterapia, prezentacja Katedry i Kliniki Endokrynologii, Diabetologii i Leczenia Izotopami.
- Szymańska-Garbacz E., Czupryniak L., Praktyka kliniczna – przewodnik insulinoterapii. Rozpoczynanie insulinoterapii w cukrzycy typu 2, Med. Prakt., 2018; 1, s. 90-96.
- Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę 2018. Stanowisko Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego, Diabetologia Praktyczna 2018, tom 4, nr 1.