Cukrzyca a zioła – czy rośliny mogą mieć wpływ na cukrzycę?

Ziołolecznictwo ma bardzo długą tradycję; właściwie jest tak stare jak ludzka cywilizacja. Współczesna medycyna wywodzi się ze starożytnej, a wiele preparatów dostępnych w aptekach to ekstrakty i wyciągi ziołowe. Zioła w cukrzycy mają dwojakie zastosowanie: po pierwsze wspomagają stabilizację poziomu cukru we krwi, po drugie przeciwdziałają powikłaniom cukrzycowym.

Czy cukrzycę można leczyć ziołami?

Cukrzyca jest przewlekłą chorobą metaboliczną i wymaga specjalistycznego leczenia, regularnego pomiaru cukru we krwi oraz odpowiednio ułożonej diety. Opracowano konkretne standardy leczenia, a chorobę stabilizuje się farmakologicznymi preparatami doustnymi lub insuliną. Pewne rośliny mają jednak właściwości regulujące poziom cukru we krwi, a to ma spore znaczenie podczas terapii.

Zioła w cukrzycy wspomagają leczenie zmian:

• w naczyniach krwionośnych oka (borówka czernica);
• w większych naczyniach krwionośnych serca, mózgu, kończyn dolnych, które prowadzą do zawału, udaru czy rozwoju stopy cukrzycowej (wiesiołek dwuletni);
• związanych z układem nerwowym (wiesiołek dwuletni);
• metabolicznych (karczoch pospolity);
• wywołanych niedokrwieniem i działaniem wolnych rodników tlenowych (miłorząb japoński, cynamon, zielona herbata).

Pamiętajmy jednak, że zioła nie są zupełnie nieszkodliwe i nie można ich pić bez żadnego nadzoru. Zawierają wiele substancji mogących wchodzić w interakcje z lekami, dlatego o tym, jakie zioła się przyjmuje, należy poinformować lekarza. Na przykład czosnek może nasilać działanie doustnych leków przeciwcukrzycowych, ale już czosnek z miłorzębem japońskim mogą zwiększać ryzyko krwawień, zwłaszcza u osób przyjmujących leki rozrzedzające krew.

Trzeba też brać poprawkę na to, że niektóre zioła obniżają poziom cukru, co w połączeniu z insuliną i bez odpowiedniej kontroli może doprowadzić do hipoglikemii. Dlatego tak ważna jest kontrola dobrym glukometrem, np. evercare.

Zioła, które mogą obniżać poziom cukru we krwi:

• Owocnia fasoli – roślina wspomaga wydzielanie insuliny oraz działa moczopędnie.
• Liść morwy białej – działanie polega na blokowaniu wchłaniania cukrów z przewodu pokarmowego oraz na zwiększaniu wydzielania insuliny.
• Liść pokrzywy – podobnie jak morwa biała, choć nieco słabiej, pokrzywa zmniejsza wchłanianie cukrów z przewodu pokarmowego. Działa też moczopędnie.
• Korzeń żeń-szenia – roślina znana z właściwości energetyzujących i poprawiających libido, ale to niejedyne jej zalety. Korzeń wspomaga wydzielanie insuliny, zwiększa magazynowanie glukozy w wątrobie w formie glikogenu i zmniejsza wchłanianie cukrów z układu pokarmowego.
• Nasiona kozieradki – ograniczają wchłanianie cukru i zwiększają wydzielanie insuliny, ponadto wykazują działanie osłaniające żołądek, zwłaszcza w stanach zapalnych błony śluzowej.
• Ziele rutwicy – zawiera inhibitory glukagonu wpływające na uwalnianie glukozy z glikogenu. Ziele zawiera także sole chromu wspomagające regulację metabolizmu węglowodanów.
• Owoc jałowca pospolitego – może znacząco obniżyć poziom glikemii nawet o 35% ze względu na zwiększenie resorpcji glukozy do tkanek obwodowych, przy zachowaniu stałego poziomu wydzielania insuliny.

Ziół i roślin, które mają wpływ na stężenie cukru we krwi, jest oczywiście więcej. Tutaj przedstawiliśmy tylko te wybrane, które mają najbardziej zauważalny wpływ. Do przyjmowania ziół należy podchodzić z ostrożnością i zawsze skonsultować się z diabetologiem lub dietetykiem, by ziołolecznictwo wspomagało, a nie zaburzało podstawową terapię.

Źródła:

1. Blecharz-Klin H. i in., Interakcje leków roślinnych stosowanych w chorobach układu pokarmowego, Herba Polonica Vol. 52, nr. 1/2 2006.
2. Różański H., Glikokininy w leczeniu cukrzycy i trochę o jęczmieniu Hordeum, „Medycyna dawna i współczesna”, 2010.
3. Rudkowska E., Smutkiewicz A., Han-Marek M., Zioła w terapii wspomagającej leczenie cukrzycy, „Borgis – Postępy Fitoterapii”, nr. 3/2006, s. 155-162.

Drukuj