Hipoglikemia

Jest jednym z wielu powikłań cukrzycy, częściej znanym jako niedocukrzenie. Z pozoru błahe, może mieć jednak bardzo poważne konsekwencje. Ktoś z Twojej rodziny lub znajomych jest cukrzykiem?  Chcesz wiedzieć, jak postępować w hipoglikemii? W naszym artykule znajdziesz wiele cennych informacji.

Czym jest hipoglikemia?

Hipoglikemia, czy wspomniane już niedocukrzenie, występuje, gdy poziom cukru we krwi zbytnio się obniży. Polskie Towarzystwo Diabetologiczne ustaliło wartość glikemii, poniżej której rozpoznaje się hipoglikemię. Jest to stężenie glukozy we krwi wynoszące poniżej 70 mg/dl (3,9 mmol/l). W kontroli pomóc może glukometr VivaChek™Ino, który wyposażony jest w specjalny alarm hipoglikemiczny, który sygnalizuje dźwiękiem wartości ustalone z lekarzem.  Hipoglikemia jest stwierdzana niezależnie od występowania objawów.

Jej przyczyną jest nadmierne zużycie przez komórki organizmu glukozy, co powoduje obniżenie jej poziomu we krwi.

Jakie są przyczyny nadmiernego zużycia glukozy?

• zbyt duża dawka insuliny lub leku hipoglikemizującego,
• nieprawidłowe miejsce wstrzyknięcia insuliny,
• błąd pomiaru glukometru,
• pominięcie, opóźnienie lub zbyt mały posiłek,
• wysiłek fizyczny niepoprzedzony posiłkiem,
• przyjmowanie używek, tj. alkoholu, narkotyków,
• szybka redukcja masy ciała.

Hipoglikemia może przytrafić się każdemu diabetykowi, częstość i ciężkość jej występowania zależy od typu cukrzycy oraz doświadczenia cukrzyka. Epizody niedocukrzenia są częstsze u osób z cukrzycą typu I. Jednak bliscy wszystkich diabetyków powinni wiedzieć, jakie są objawy oraz jak postępować w hipoglikemii.

Szczególnie ważna jest znajomość objawów niedocukrzenia, aby szybko i skutecznie pomóc cukrzykowi. Jeśli występuje ono często, warto dokładnie obserwować daną osobę czy dziecko, ponieważ część objawów początkowo może nie kojarzyć się z hipoglikemią.

Objawy hipoglikemii:

• zimne poty,
• niepokój,
• wilczy głód,
• osłabienie,
• kołatanie serca,
• drżenie,
• podwójne widzenie,
• nudności, bóle brzucha i głowy,
• senność,
• trudności w mówieniu,
• nietypowe zachowanie,
• zaburzenia koordynacji, pamięci,
• utrata przytomności,
• śpiączka

Występowanie poszczególnych objawów zależy od stężenia glukozy we krwi. Im niższe, tym ich więcej i mają cięższy przebieg. Najcięższym i najgroźniejszym objawem, a właściwie już powikłaniem jest śpiączka hipoglikemiczna.

Jak zapobiegać hipoglikemii?

Podstawą jest regularna kontrola glikemii. Glukometr CERA-CHEK™ 1 CODE  pokazuje poziom cukru już od od 10mg/dl . W przypadku ustabilizowanych stężeń glukozy ryzyko wystąpienia niedocukrzenia jest niewielkie. Równie ważne jest pilnowanie godzin spożywania posiłków. Warto zawsze mieć ze sobą dodatkowe przekąski na wypadek awaryjnych sytuacji i zdarzeń losowych. Należy stosować dokładne dawki leków i insuliny zalecane przez lekarza. W przypadku nagłych wahań należy jak najszybciej zgłosić się do specjalisty w celu ustalenia nowej dawki. Przy cukrzycy istotne jest zrezygnowanie że spożywania alkoholu.

Warto również obliczyć swoje BMI pomoże Ci w tym Just be FIT.

Postępowanie w hipoglikemii

Bliscy diabetyków powinni być wyedukowani i doskonale wiedzieć, jak postępować w hipoglikemii. Szybkie podjęcie działań zapobiegnie wystąpieniu poważniejszych objawów i powikłań nagłych wahań cukru we krwi. Prędkość reakcji jest szczególnie ważna, jeśli niedocukrzenie przydarzy się w nocy.

Postępowanie w hipoglikemii jest uzależnione od aktualnego stężenia glukozy we krwi. Jeśli jego wartość mieści się w przedziale 50-70 mg/dl, diabetyk koniecznie musi przyjąć doustnie 10-20 g glukozy w postaci tabletek, 2-3 kostek cukru lub 150 ml słodkiej herbaty. Jednocześnie należy zaprzestać jakiegokolwiek wysiłku fizycznego. Następnie po 15 minutach należy powtórzyć pomiar glukometrem. Jeśli wartość glikemii wzrasta, diabetyk może zjeść posiłek lub produkt z węglowodanami złożonymi, np. kaszę, ryż, makaron, pełnoziarnisty chleb.

Jeśli stężenie glukozy będzie wynosiło między 30-50 mg/dl, pojawia się drżenie, kołatanie serca i problemy z koordynacją – postępowanie jest takie samo jak opisane wyżej, jednak cukrzyk będzie potrzebował pomocy drugiej osoby przy podaniu glukozy lub przygotowaniu posiłku.

Osobom z niskim poziomem cukru nie należy podawać czekolady i batoników. Tłuszcz w nich obecny spowalnia wchłanianie glukozy, co utrudni szybkie podniesienie jej stężenia.

Przy wartościach glikemii poniżej 30 mg/dl chory najczęściej traci przytomność. Pod żadnym pozorem nie wolno wtedy na siłę wsadzać mu czegokolwiek do ust. Istnieje ryzyko zadławienia i uduszenia. Należy wykonać, jak najszybciej wykonać zastrzyk z glukagonu domięśniowo lub podskórnie. Po wykonaniu zastrzyku należy wezwać pogotowie i kontrolować glikemię przy pomocy glukometru. Po epizodzie ciężkiej hipoglikemii konieczne jest udanie się do lekarza celem modyfikacji dawki leku lub insuliny.

Nie należy lekceważyć hipoglikemii ponieważ jej konsekwencje mogą być naprawdę poważne.

Literatura:

1. Dilis P.: Hipoglikemia i jej aspekty, Analiza przypadków w pielęgniarstwie i położnictwie, Warszawa 2015, s. 45-47.
2. Klupa T.: Hipoglikemia w cukrzycy typu 1. Co się zmieniło, co warto wiedzieć?, „Pielęgniarka diabetologiczna” 2014, nr 12, s. 53-55.
3. Kuczerowski R.: Hiperglikemia i hipoglikemia w cukrzycy typu 2 w pytaniach i odpowiedziach, „Pielęgniarka diabetologiczna” 2014, nr 12, s. 41-44.
4. Polska Federacja Edukacji w Diabetologii: Zalecenia w opiece diabetologicznej, Warszawa 2016, s. 14-16.
5. Polskie Towarzystwo Diabetologiczne: Zalecenia kliniczne dotyczące postępowania u chorych na cukrzycę 2016, Diabetologia Kliniczna, tom 5, suplement A.
6. Szewczyk A.: Pielęgniarstwo diabetologiczne, Warszawa 2014, s. 115-126.
7. Szypowska A., Lipka M. i inni: Mam cukrzycę typu 1. Poradnik dla pacjenta i jego rodziny, Warszawa 2015, edycja 3.

Drukuj